Powstawała w latach 1886–1887, a w formie książki ukazała się w 1888 roku. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do Mickiewiczowskiego Pana Tadeusza. Żadna inna książka pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości. Nad Niemnem cieszyło się popularnością i uznaniem kolejnych pokoleń czytelników. W Drugiej Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 roku, ale obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny film nakręcono w połowie lat 80. XX wieku. Nad Niemnem to jeden najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160–lecie obchodzone jest w 2023 roku.
W Sulmierzycach fragmenty powieści czytać będziemy w czwartek 7 września, o godz. 18:00. Miejsce – „Grzybek” przy Orliku, ul. Strzelecka
W postaci powieści wcielą się: radna powiatowa Irena Rękosiewicz, Burmistrz Sulmierzyc dr Dariusz Dębicki, radni Rady Miejskiej – Adam Orzeszyński, Kamil Łopuszyński, Adam Krenz, dyrektorzy instytucji kultury – Edyta Jachimowska, Elżbieta Pawlik, Elżbieta Krenz, dyrektor Publicznego Przedszkola – Katarzyna Płonka, kierownik MOPS – Dorota Woźniak oraz Urszula Juraszyk, Kazimierz Kobusiński, Zdzisław Kokot, Hubert Wronek, Patryk Zieleziński, Kajetan Lipiński.